Naukowcy rozgryźli tajemnicę ogromnej wydmy gwiaździstej z Maroka

Brytyjskim naukowcom udało się zmierzyć wiek słynnej marokańskiej wydmy gwiaździstej Lala Lallia. Okazało się, że jest młodsza, niż się spodziewano.

Wydmy gwiaździste to wydmy, które są formowane przez wiatry o przeciwnych kierunkach. Z ziemi wyglądają jak piramidy, ale z powietrza ich kształt przypomina gwiazdę. Występują w Afryce, Azji, Ameryce Północnej, a także na Marsie. Lala Lallia, co w języku Berberysów oznacza „najwyższe święte miejsce”, to jedna z najsłynniejszych takich formacji. Znajduje się w morzu piasku Erg Chebbi, ma ok. sto metrów wysokości i 700 metrów szerokości.

The Lala Lallia star dune in Morocco 🇲🇦. Earth's largest and most complex of sand dune is 13’000 years old 🧵 pic.twitter.com/DF8VQ5teSo

— christopher (@cr4803624) March 4, 2024

Teraz brytyjskim naukowcom udało się określić jej wiek. To ważne odkrycie, bowiem analiza takich wydm może pomóc w odkryciu panującego w przeszłości klimatu. Użyli w tym celu opracowanej na uniwersytecie Aberystwyth metody zwanej datowaniem luminescencyjnym, która pozwala określić, kiedy ziarnko piasku po raz ostatni było poddane działaniu promieni słońca. Wyjaśnili, że piasek absorbuje promieniowanie radioaktywne z otoczenia, im dłużej znajduje się pod ziemią, tym jest go więcej. Naukowcy pobrali próbki w ciemności, po czym wyzwolili to promieniowanie w laboratorium, w formie rozprysku światła, a jego jasność pozwoliła określić, kiedy dana próbka ostatnio widziała światło dzienne.

Wyniki okazały się być zaskakujące. Sama baza tej wydmy ma ok. 13 tys. lat, ale ok. 8 tys. lat temu wydma przestała rosnąć. Jej reszta urosła dopiero w ciągu ostatniego tysiąclecia. Prof. Geoff Duller, jeden z autorów tego badania, przyznał, że okazała się być „zaskakująco młoda”. Dodał, że zauważyli ślady dawnych korzeni roślin, które mogły ją ustabilizować na osiem tysięcy lat, co sugeruje, że okolica była wtedy dużo bardziej wilgotna.