Jego krew uratowała miliony dzieci. Kim był “człowiek ze złotym ramieniem”?

Prowadzony przez UJ facebookowy fanpage Cafe Nauka przypomniał sylwetkę Jamesa Christophera Harrisona. Był dawcą krwi, który uratował miliony dzieci.

Harrison urodził się w 1936 roku w Australii. W wieku 14 lat przeszedł poważną operację klatki piersiowej, podczas której usunięto mu płuco. Podano mu wtedy duże ilości krwi. Uświadomiwszy sobie, że oddana przez innych krew uratowała mu życie, sam postanowił zostać krwiodawcą gdy dorośnie. Dotrzymał danego sobie słowa i w 1954 roku po raz pierwszy udał się do centrum krwiodawstwa.

Po dekadzie lekarze odkryli w jego krwi coś bardzo interesującego. Odkryto w niej wyjątkowo silne przeciwciało – immunoglobinę anty-D. To przeciwciało jest niezwykle istotne dla kobiet o ujemnym czynniku Rh, które są w ciąży z dzieckiem, u którego ten czynnik jest dodatni. Bez niej takie dziecko jest „atakowane” przez przeciwciała matki, co zwiększa prawdopodobieństwo zapadnięcia na chorobę hemolityczną (HDN), która może skończyć się nawet jego śmiercią. Do dzisiaj nikt nie jest pewny skąd te przeciwciała wzięły się w jego krwi.

Przed tym odkryciem tysiące dzieci umierały w Australii na HDN. Odkrycie tych przeciwciał w krwi Harrisona dało początek Anti-D – programowi podawania kobietom, których dzieciom zagraża HDN, zastrzyków z osoczem od dawców, którzy mają te przeciwciała. Pomogło . Obecnie trwają też prace nad stworzeniem jego syntetycznej wersji, którą naukowcy nazwali „James w puszce”.

Sam Harrison oddał wiele swojej krwi. Osocze można oddawać w Australii raz na dwa tygodnie, więc w maju 2011 roku oddał je po raz tysięczny. Media ochrzciły go „człowiekiem ze złotym ramieniem”. On sam powiedział wtedy, że ma nadzieję, że jego rekord zostanie szybko pobity. Dwa lata wcześniej otrzymał Order Australii, jedno z najwyższych cywilnych odznaczeń. W 2018 roku oddał ją po raz ostatni, gdyż australijskie prawo nie pozwala na jej oddawanie osobom starszym niż 81 lat. Łącznie oddał ją 1173 razy. Jego osocze dostało ok. 3 milionów kobiet, szacuje się, że pomogło to uratować 2,4 miliona dzieci – łącznie z jego własną córką.