Od 50 do nawet 100 tys. ton broni chemicznej i amunicji na dnie Bałtyku. Ministerstwo sprawdza, czy wody i dno są bezpieczne

– Kontrola NIK wykaże, czy wody i dno Bałtyku są bezpieczne – poinformowała Izba. Dodała, że kontrola jest efektem sygnałów, że na dnie Bałtyku spoczywają bomby ekologiczne. Szef MGMiŻŚ Marek Gróbarczyk zapewnia, że nie ma bezpośredniego zagrożenia dot. wycieku paliwa z wraku w Bałtyku.

W poniedziałek NIK zapowiedziała, że w kwietniu rozpocznie kontrolę służb monitorujących zagrożenia ekologiczne w Bałtyku, związane z paliwami w zatopionych wrakach i bronią chemiczną z II wojny światowej. Izba przypomniała, że na dnie Bałtyku znajduje się ok. 300 wraków okrętów, w tym ok. 100 w Zatoce Gdańskiej. “Te najgroźniejsze to pochodzące z okresu II wojny światowej Stuttgart i Franken (wrak niemieckiego tankowca – PAP). Z pierwszego już wydobywa się paliwo, drugi, z powodu korozji może się zapaść w każdej chwili i spowodować ogromną katastrofę  ekologiczną” – zaznaczyła Izba.

Do informacji o planowanej kontroli NIK odniósł się w piątek w Gdyni minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk. Zaapelował do prezesa Izby Krzysztofa Kwiatkowskiego, aby ten “nie używał tematu właśnie Frankena, przede wszystkim bezpieczeństwa Morza Bałtyckiego, w kategoriach politycznych”. “Przez osiem lat nie spojrzał okiem nawet na to,  o się dzieje na Bałtyku, na stan zasobów, na nic, wynikających z zagrożeń z zalegających niewybuchów Frankena” – mówił Gróbarczyk dziennikarzom. “Urząd Morski prowadzi monitoring nad tym obszarem, (…) poszukując jakichkolwiek wycieków” – powiedział i dodał, że dokonywane są też okresowe zejścia pod wodę.

“Odpowiadając Panu ministrowi Markowi Gróbarczykowi informuję, że kontrola +Przeciwdziałanie zagrożeniom wynikającym z zalegania materiałów niebezpiecznych na dnie Morza Bałtyckiego+ jest efektem licznych sygnałów od dziennikarzy i naukowców, którzy alarmują, że na dnie Bałtyku w pobliżu polskiego wybrzeża spoczywają bomby ekologiczne” – napisała NIK w komunikacie przesłanym PAP. Izba podkreśliła, że “jest instytucją apolityczną i w żaden sposób wyżej wymieniona kontrola nie wiąże się z polityką”.

NIK wskazała też, że w ostatnich latach przeprowadziła co najmniej kilka kontroli bezpośrednio lub pośrednio dotyczących Bałtyku. “Poruszały one sprawy bezpieczeństwa nadmorskich kąpielisk, zanieczyszczeń wpływających do Bałtyku, portów morskich i ochrony brzegów, a także infrastruktury dostępowej do portów” – wyjaśniła Izba. “Czy wody i dno Bałtyku są bezpieczne oraz czy  prowadzony monitoring jest skuteczny wykaże kontrola, którą dopiero rozpoczynamy” – napisano w komunikacie.

Gróbarczyk mówił w piątek, że “historycznie można jednoznacznie powiedzieć tak, jak mówią specjaliści – nie ma tam paliwa lekkiego”. W związku z tym – jak mówił – nie jest możliwy wyciek bezpośredni, wynikający z obecności paliwa lekkiego. “Prawdopodobnie znajdują się tam paliwo ciężkie, mazuty, które już powinny być zbrylone. Nie stanowią zagrożenia. I nic, co przeprowadziliśmy do tej pory, nie wykazało najmniejszego zagrożenia w tym zakresie. Wszystkich uspokajam. Nie ma tam bezpośredniego zagrożenia wyciekiem” – zapewnił minister.

Z zapowiedzi NIK wynika, że kontrola obejmie Urzędy Morskie, Ministerstwo Środowiska oraz Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, a także urząd Generalnego Inspektora
Ochrony Środowiska. Cytowany w komunikacie na stronie NIK prezes Izby Krzysztof Kwiatkowski powiedział, że kontrola ma przede wszystkim sprawdzić, czy podjęto właściwe działania wobec zatopionych materiałów niebezpiecznych – wraków z paliwem i bojowych środków trujących, jak szacowane są ryzyka wystąpienia skażeń i jak urzędy monitorują miejsca, w których znajdują się
wraki i broń.

Izba poinformowała, że według różnych szacunków, w Bałtyku może zalegać od 50 do nawet 100 tys. ton broni chemicznej i amunicji. Zatapiano ją głównie w Głębi Gotlandzkiej i Głębi Bornholmskiej.

autor: Aneta Oksiuta

aop/ pad/