Zakończył się XI Festiwalu Niepokorni Niezłomni Wyklęci. Złoty Opornik dla Roberta Kaczmarka za „Paszporty Paragwaju”

Gala Zamknięcia XI Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci rozpoczęła się piosenką Jacka Kaczmarskiego „Krajobraz po uczcie”. Galę poprowadzili Ida Nowakowska i Marcin Wikło, którzy przywitali gości i przypomnieli, że Patronat Narodowy w stulecie Odzyskania Niepodległości nad Festiwalem NNW objął Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda. Organizatorami festiwalu są Stowarzyszenie Scena Kultury i miasto Gdynia, a partnerami głównymi: PKO BANK POLSKI i PKN ORLEN. Projekt Młodzi dla historii mecenatem objęła Fundacja Stefczyka.

Festiwal został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury. Muzyczną oprawą Gali były utwory bardów Solidarności, wykonane przez Julię Gintrowską, Dariusza Łapińskiego, Olę Gintrowską, Joannę Kuleszę, Bartka Kurowskiego, Alicję Szemplińską. Na zakończenie zaśpiewał Leszek Długosz.

Jako pierwszy na scenę zaproszony został Dyrektor i pomysłodawca Festiwalu NNW Arkadiusz Gołębiewski, który powiedział:
„Po raz jedenasty na festiwalu i po raz dziewiąty w Gdyni mam zaszczyt gościć Państwa. W tym roku po raz pierwszy zaprezentowaliśmy na tak szeroką skalę filmy naszych sąsiadów, po raz pierwszy będzie wręczona nagroda międzynarodowa im. Witolda Pileckiego. Przyjechali do nas przybysze z Europy, a nawet ze Stanów Zjednoczonych. Z uwagi na to że jest to rok rocznic ważnych, zastanawialiśmy się, w jakim kierunku pójść – i postanowiliśmy, że to, co jest od nas oczekiwane, to wzmacnianie warsztatu twórców filmowych, to zwrócenie uwagi na archiwa, to także projekt Młodzi dla Historii. Co nas czeka za rok? Myślę, że znów wsłuchamy się w potrzeby… Moim konikiem jest przekazywanie wiedzy o historii w Polsce powiatowej – dlatego Festiwal NNW nie kończy się Galą, ale rusza dalej w Polskę, w tym roku odwiedziliśmy jedenaście miast i mniejszych miejscowości. Już dziś zostaliśmy zaproszeni do Pragi i Budapesztu. Dziękuję!”.

Platynowy Opornik – nagrodę za całokształt twórczości, z rąk ministra Jarosława Sellina i Arkadiusza Gołębiewskiego – odebrał Lech Majewski. „Dziękuję za docenienie mojej twórczości. Ważna nagroda i ważny festiwal. Cieszy mnie szczególnie umiędzynarodowienie festiwalu, tylu gości zza granicy. Jest tu też dobra atmosfera wśród ludzi, czego nie było tydzień temu.. w Gdyni. Raczej sprawdziło się wtedy powiedzenie: Człowiek człowiekowi wilkiem” – powiedział reżyser.

„Rzeczywiście widzę tylko pogodne, uśmiechnięte twarze, a mniej zaciętych. Jestem zaszczycony, że mogę wręczyć tę nagrodę, bo uważam, że Lech Majewski jest najwybitniejszym artystą kina – sam o sobie mówi, że jest przede wszystkim poetą – co można w jego kinie dostrzec. I zastanawia się, jak opowiedzieć Ewangelie współczesnemu człowiekowi. Polecam szczególnie film „Dolina Bogów” – zobaczycie piękno, mądrość i wybitnych aktorów światowego kina, którzy u niego chcą grać” – mówił minister Sellin.

Na Festiwalu Filmowym NNW corocznie wręczane są wyróżnienia honorowe – Sygnety Niepodległości i Drzwi do Wolności.
SYGNETY NIEPODLEGŁOŚCI podczas XI edycji otrzymali:

– Pośmiertnie Sługa Boży János Esterházy, polityk pochodzenia węgierskiego, osobiście przetransportował do Budapesztu Kazimierza Sosnkowskiego, zesłany i skazany na śmierć, do końca życia więziony. Sygnet odebrał franciszkanin o. Paweł Cebula OFMC, a wręczyła JE Ambasador Węgier w Polsce Orsolya Zsuzsanna Kovács.

„Odbieram ten Sygnet w imieniu rodziny Esterházy’ego. Jego córka powiedziała, że dziękuje Polakom, którzy tak jak prezydent Lech Kaczynski odznaczając pośmiertnie Jánosa, tak dziś bronią prawdy o nim. Bo jej Tata został podwójnie zamordowany – pierwszy raz umierając w więzieniu, i drugi raz przez zacieranie pamięci o nim” – przekazał o. Cebula. A Pani Ambasador podziękowała dyrektorowi Festiwalu NNW za obecność węgierską, tak zawsze serdecznie zapraszaną, by wspólnie myśleć o przeszłości i przyszłości.

– Maria Kowalewska ps. Myszka – w konspiracji w NSZ, sanitariuszka, obóz przejściowy w Pruszkowie. Dodatkowo uhonorowana na Festiwalu NNW, jako wysiedlona gdynianka, medalem Civitas e Mari od prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka za odważne realizowanie marzenia, jakim była wolność.

– Maria Kowalewska powiedziała: „Jestem niebywale wzruszona i zaszczycona, że mogę uczestniczyć w tym festiwalu i jego uroczystościach. Te uhonorowania są wielką niespodzianką i zaszczytem. Moje pokolenie walczyło o to, by wartości Bóg Honor i Ojczyzna były ikoną w życiu każdego prawego Polaka. Oto występuję w imieniu moich koleżanek i kolegów, których już niestety nie ma. Jestem szczęśliwa, że mogę te wartości przekazywać młodzieży. I jestem szczęśliwa, bo spotykam młodzież zaangażowaną i patriotyczną” – mówiła wzruszona pani Maria, która otrzymała owacje na stojąco.

– Pośmiertnie Julien Bryan – nagrodę odebrał syn prof. Sam Bryan, a wręczyła ją reżyser Maria Dłużewska, oraz Adam Hlebowicz (BEN IPN). „To naprawdę wielki honor być tutaj – 80 lat temu mój tato przyjechał z Budapesztu do Warszawy i spędził dwa tygodnie na fotografowaniu broniącego się miasta. To Boża opieka i opatrzność, że wrócił cały do domu i że możemy dziś oglądać jego zdjęcia. Ciesze się, że mogę tu być”. Z kolei Adam Hlebowicz dodał, że gdy Warszawę opuszczali wszyscy korespondenci zagraniczni to jeden Julien został.

– Pośmiertnie ks. Josef Toufar – ofiara czeskiego reżimu komunistycznego. Sygnet ks. Petráčkowi, postulatorowi w procesie beatyfikacyjnym ks. Toufara, wręczyli Andrzej Kołodziej i ks. Henryk Zieliński z tygodnika „Idziemy”. „Toufar kochał polską literaturę, dlatego cieszę się, że Polacy kochają jego. Cieszę się, że poznajemy wzajemnie naszych bohaterów” – mówił ks. Petráček.

– Zygmunt Aksienow – otrzymał Sygnet Niepodległości z rąk Mariusza Olczaka Archiwum Akt Nowych i dr Karola Nawrockiego z Muzeum II Wojny Światowej. „Dziękuję za taką piękną nagrodę wszystkim, którzy pomagali mi podczas tego festiwalu i wszystkim, którzy potrzebowali czegoś ode mnie – odpowiedziałem, że najlepiej jest w domu, ale co zrobić, miałem tu swój obowiązek. Było bardzo fajnie. Dziękuję wszystkim za przyjście tutaj i cieszę się, że możemy jeszcze porozmawiać o tych dawnych czasach i przekazać młodzieży, żeby pamiętała o tym, co kiedyś było – dziękuję!” – powiedział laureat.

DRZWI DO WOLNOŚCI podczas XI edycji otrzymali:

– Pośmiertnie św. Urszula Ledóchowska – odebrała s. Małgorzata Krupecka USJK. Nagrodę wręczyli Małgorzata i Jan Żarynowie. S. Małgorzata podziękowała w imieniu św. Urszuli i przypomniała, że jest to bardzo dobra okazja do uświadomienia sobie, że polska niepodległość, z takim trudem odzyskana nie była półsierotą – miała tylko ojców, ale i matki – wspaniale, dzielne, mądre kobiety. „Urszula Ledóchowska zasługuje na tytuł Matki Niepodległości – wygłaszała zagranicą odczyty o Polsce (lobbowała w Skandynawii), mówiąc, że kraj, który nie istnieje na mapie ma prawo na nią wrócić. Potem swoją konsekwentną działalnością wychowawczą mającą na celu wychowanie mądrych obywatelek gotowych wziąć na siebie odpowiedzialność za życie swoje i obywateli” – mówiła.

– Jan Żaryn powiedział, że przekaz z życia św. Urszuli – Matki Niepodległości – to, że służba dla niepodległej także dziś jest piękną drogą ku świętości, a Małgorzata Żaryn dodała, że jest to też piękną drogą dla kobiet! „Bądźmy czułe dla Polski, wrażliwe i gotowe do działania”.

– Ioan i Elsa Anca Bãrbus – bohaterowie z Rumunii dostali Drzwi do Wolności, które odebrała córka dr Anca Maria Cernea, a wręczył Prezes IPN Jarosław Szarek.

„Moja mama modli się za sojusz polsko-rumuński, jest wdzięczna i zachwycona Festiwalem” – opowiadała dr Cernea.

– Kristina Vlachová – czeska scenarzystka, reżyser, współpracująca z czeskim odpowiednikiem Instytutu Pamięci Narodowej, porusza tematy związane z mówieniem prawdy o komunizmie i opozycji w Czechach. „Dziękuję Panu Bogu i Wam za tę piękną nagrodę” – mówiła wzruszona.

– Marian Całko – otrzymał Drzwi do Wolności z rąk senatora Sławomira Rybickiego. Całko – opozycjonista, aresztowany w 1950 roku i skazany za usiłowanie zmiany ustroju państwa, był brutalnie przesłuchany m.in. w Jaworznie. Laureat powiedział podczas Gali: „Reprezentuję Związek Byłych Więźniów Politycznych z lat 1939-89, tytuł festiwalu – niepokorni – mówi właśnie o tamtych czasach. Jestem tu z córką i koleżanką Ulą, która jest najmłodszym więźniem politycznym, została zamknięta, kiedy miała skończonych zaledwie 15 lat… Pamiętajmy, że po wyjściu z więzienia dla tych ludzi nic się nie zmieniło, byli nadal represjonowani… trafiali do kopalń, ponownie bywali aresztowani… było ciężko”.

– Barbara Macierewicz-Grabowska – za poświęcenie i wsparcie internowanych w całej Polsce. „Jestem wzruszona i zaskoczona, kiedy Arkadiusz zadzwonił myślałam, że to pomyłka, zachowywałam się tak, jak każdy powinien się zachować – to było normalne”.

– Ks. Infułat Jan Sikorski – „Jest 13 grudnia, dowiaduję się, że mam pójść do więzienia jako kapelan. W Białołęce zastaję nieprawdopodobny widok: zapchany korytarz internowanymi… Przypomniały mi się twarzy wszystkich wywiezionych na Sybir. Starałem się pocieszyć jak mogłem… mówiłem, że komuna się skończy… a oni pytali, czy ja w to wierzę… odpowiadałem, że jestem o tym przekonany!” – powiedział ks. Sikorski.

Antoni Macierewicz wręczając nagrodę mówił: „To zaszczyt wręczać tę nagrodę, choć powinna to robić moja żona, która była jedną z internowanych, które pocieszał i ratował ksiądz. Do więzienia trafiła prosto z samolotu… Dziękuję Kościołowi, który zachował się wtedy, jak trzeba”.

Pośmiertnie na ręce rodzin wręczono Drzwi do Wolności Jackowi Kaczmarskiemu – Przemysławowi Gintrowskiemu – Zbigniewowi Łapińskiemu.

Julia Gintrowska: „Bardzo się ciesze, że jestem tu z moją mamą i że możemy odebrać tę wspaniałą nagrodę, to nagroda dla całego trio, oni stworzyli coś wielkiego i trzeba o tym pamiętać. Jestem niezwykle wzruszona, że tu jestem”.
Dariusz Łapiński: „Jesteśmy poruszeni wraz z siostrą, jak różne drogi prowadzą do wolności, jak bywają splątane, jak rozległą sieć tworzą… Możemy być z tego dumni. Cieszę się, że znalazło się w tym miejsce dla naszych bliskich”.

Tomasz Łysiak, Maciej Pawlicki i Adam Borowski – twórcy „Legionów” otrzymali nagrodę za zrealizowane marzenie o wielkim polskim filmie historycznym.

Maciej Pawlicki: „Traktujemy to jako ogromne zobowiązanie, ten film dokłada kolejna cegiełkę do tego, co robi nasz przyjaciel Arek z Festiwalem – próbujemy opowiedzieć naszego wielkiego ducha Polski – wszyscy jesteśmy Legionami!”

Tomasz Łysiak: „To zaszczyt być tutaj, byliśmy też w Gdyni tydzień temu, niby w tym samym miejscu, a jednak w innym – tu bije serce Polski, tak jak tu wszyscy siedzimy, odczuwamy i myślimy tak samo. Chciałem podziękować wszystkim legunom – wszystkim chłopakom, którzy 100 lat temu wyruszyli z Oleandrów – za to, że wierzyli”.

Adam Borowski: „Z miłości jestem wydawcą i nikt mnie nigdy nie nagrodził za setki patriotycznych książek… Stała się rzecz niemożliwa – człowiek spoza branży filmowej przyszedł i powiedział, że trzeba zrobić film na 100-lecie i zrobiliśmy to. Trzeba nadal marzyć, że kolejne pokolenia będą się wzruszać i przy Herbercie i przy naszych Legionach”.

Ákos Engelmayer – węgierski dziennikarz, historyk, wykładowca, dyplomata nagrodę otrzymał z rąk Grzegorza Górnego.
„Ta nagroda nosi tytuł Drzwi do Wolności – byłem trochę pomagierem w wyważaniu tych drzwi, ale ich nie otworzyłem. To zrobili strajkujący robotnicy, tłumy pałowane na ulicach, tysiące (żyjących teraz często w skrajnych warunkach) kolporterów i drukarzy. Nasze żony, matki i babcie robiły często to, co my. A kiedy my byliśmy postrzegani jako bohaterowi – one stały w kolejkach, gotowały, wychowywały dzieci. Więc ja przyjmuję tę nagrodę z pokorą w imieniu wszystkich nieodznaczonych zapomnianych zamordowanych bohaterów”.

Leszek Długosz – aktor, literat, kompozytor, pianista, jeden z najbardziej znanych polskich śpiewających poetów. „Odbieram tę nagrodę nie jako wyróżnienie dla mnie, ale jako docenienie roli sztuki w drodze do wolności – to paliwo budujące więź, wiarę i wzmocnienie”.

Kornel Morawiecki – w imieniu laureata nagrodę odebrali Małgorzata Zwiercan i Andrzej Kołodziej. Wręczając ją Maria Dłużewska powiedziała: „Kornel tych drzwi nie uchylał, on je wyważał, dlatego poszliśmy za nim. Walcz rycerzu niezłomny, wracaj do nas!

Arkadiusz Gołębiewski wręczył zdjęcie na urodziny Kornela Morawieckiego, które zrobił pod celą Morawieckiego, dwa lata temu przy okazji kręcenia filmu „Solidaruchy z Rakowieckiej”. Małgorzata Zwiercan: „To wielki zaszczyt. Kornel zawsze niósł na sztandarach hasło Bóg Honor Ojczyzna i zawsze był niepokorny, niezłomny i przez wiele lat wyklęty, wręcz zapomniany – dziś proszę za modlitwę za niego. Dziękuję za tę atmosferę na Festiwalu NNW, w której jest wielka miłość do naszej ojczyzny i do wolności”.

Andrzej Kołodziej: „W piątek dowiedzieliśmy się, że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odznaczył Kornela Morawieckiego Orderem Orła Białego, odznaczenie zostało wręczone w szpitalu, ponieważ Kornel walczy o życie. Po ponad 35 latach przyjaźni pozwolę sobie powiedzieć, gdyby tu był powiedziałby słowami Norwida z ulubionego wiersza „byłem od Boga nagrodzony rzeczą mniej wielką, spadłym listkiem do szyby przyklejonym, deszczu kropelką”.

KONKURS GŁÓWNY

Nagrodę w konkursie głównym Złoty Opornik otrzymał film Roberta Kaczmarka „Paszporty Paragwaju”. Nagrodę wręczył minister Paweł Lewandowski (MKiDN).

Robert Kaczmarek powiedział, że przyjmuje tę nagrodę dla wszystkich twórców dokumentu, nie tylko filmowców. „Pracowali przy tym też muzycy, dyplomaci. Zmagaliśmy się z nieznanymi dla nas dokumentami przez lata. Z filmu płyną ważne wnioski – to opowieść o ludziach, o dyplomatach, którzy potrafili się zjednoczyć by działać dla dobra Rzeczpospolitej, mimo dzielących ich wielu różnic. Niech to będzie wzorem dla nas”.

Jury konkursu głównego o Nagrodę Złoty Opornik w składzie: Maria Dłużewska –przewodnicząca, Tomasz Madejski, Piotr Niwiński, Marta Plucińska i Jan M. Ruman bardzo wysoko oceniło poziom filmów zakwalifikowanych do konkursu i przyznało też trzy wyróżnienia, które otrzymali:

Sławomir Koehler „Mała Moskwa kontra Mały Londyn” za przejmujący obraz małej społeczności, w którym odbijają się polskie podziały; Paweł Domański „Milczące pokolenie” za ukazanie źródeł tożsamości; Tadeusz Arciuch i Maciej Wojciechowski za przenikliwe przedstawienie „Ocalałej z rzezi”.

NAGRODA W KONKURSIE MIĘDZYNARODOWYM IM. RTM. WITOLDA PILECKIEGO

W konkursie międzynarodowym nagrodę otrzymuje film „Jak gdybyśmy dziś umrzeć mieli” Romana Vavry, w imieniu reżysera nagrodę odebrał scenarzysta Miloš Doležal „Dziękuję za nagrodę. Myślę, że ks. Josef Toufar był otwarty ksiądz dla katolików i protestantów, a nawet ateistów. To aktualna inspiracją dla naszych obu kościołów”.
Wyróżnienie otrzymał film „Nurtem dwóch rzek” Tadeusza Śmiarowskiego, który odebrał nagrodę z rąk dr Pawła Ukielskiego.

Nagrodę specjalną Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia za opowiadanie o ofiarach totalitaryzmów wręczył prezes PEMC Łukasz Kamiński dla „Siedmiu świadków małego Rzymu” reż. Anca Berlogea-Boariu. Nagrodą jest pokaz filmu na dorocznym spotkaniu członków PEMC w Tiranie oraz projekcja dla publiczności.

DOKUMENT RADIOWY

Nagrody w kategorii dokument radiowy wręczyła wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała.  Nagrodę główną otrzymała Joanna Bogusławska za „Przerwane milczenie” ze Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia.

Trzy równorzędne wyróżnienia otrzymali: Urszula Żółtowska-Tomaszewska ze Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia za dokument „W drodze do domu”; Ewelina Kosałka-Passia z Polskiego Radia Katowice „Schowane w pamięci” oraz Mariusz Kamiński z Polskiego Radia Lublin za reportaż „Józef Widerlik padł”.

NAGRODA SPECJALNA PREZESA TVP

Nagrodę dla filmu „Milczące pokolenie” Pawła Domańskiego wręczył prezes Jacek Kurski, mówiąc: „Miło mi nagrodzić ten ważny film o losach tragicznych pokolenia akowskiego, które przez lata nie mogło mowić o sobie i walczyć o siebie. Tego wyrazem jest też ten festiwal”.

Reżyser wszedł na scenę razem Marcinem Majewskim. „Nie mogłem wyjść bez operatora, producenta i montażysty w jednej osobie – to jest nasz film. Dziękuję, bo to właśnie na tym festiwalu, na Pitching Forum rozpoczęła się droga tego filmu”.

NAGRODY PITCHING FORUM

Nagrodę specjalną Pitching Forum ufundowaną przez KRRiTV (12 tys. złotych) otrzymał projekt „Głowa dr. Witaszka” w reż. Zbysława Kaczmarka. Autorowi wręczyła ją Elżbieta Więcławska-Sauk, członek KRRiTV. „Jest to film mówiący o zupełnie nieznanej historii. Dr Witaszek prowadził laboratorium, w którym produkował broń biologiczną, by walczyć z Niemcami. Co przypłacił życiem”.

Nagrodę ufundowaną przez TVP 2 otrzymali ex aequo (po 10 tys. złotych): „Lidia i Gustaw” reż. Elena de Varda; „Iluzjon 1907” reż. Maciej Odoliński.

Elżbieta Więcławska-Sauk wraz z mężem wręczyli też prywatną nagrodę w wysokości 5 tys. złotych dla filmu „Żołnierz Rzeczpospolitej” w reż. Wojciecha Niebelskiego i Marka Wrony.

NAGRODA DYREKTORA FESTIWALU

Statuetkę otrzymał Tadeusz Śmiarowski, przyjaciel festiwalu od pierwszej edycji.
„Cudownie występować na takiej gali. Dziękuję za tę nagrodę i mam nadzieję, że przejdzie do historii i będzie filmowym Virtuti militari” – mówił laureat.

NAGRODA IM. JANUSZA KRUPSKIEGO

Nagrodę za odwagę, trud poszukiwania i przedstawiania tematów i postaci niepokornych, niezłomnych, wyklętych dla Sławomira Koehlera, autora filmu „Mała Moskwa kontra Mały Londyn” wręczył Paweł Nowacki. Jury nagrody im. Janusza Krupskiego przyznało także dwa wyróżnienia honorowe dla filmów:
„Więzy Krwi” Dariusza Walusiaka oraz „Milczące Pokolenie” Pawła Domańskiego.

Sławomir Koehler powiedział: „W 1944 roku komuniści wymordowali NSZ AK i przypadkowych mieszkańców w tym księdza… zbrodniarze do dziś mają tam pomnik, a ci, którzy zginęli bestialsko rozrywani końmi, porąbani siekierami… do dziś nie wiadomo gdzie leżą… jest zmowa milczenia. Ponad 20 lat temu nie mogłem dokończyć tego filmu i obrażać zbrodniarzy z armii ludowej. Film dokończyłem w 2018 roku, a zmowa milczenia nadal tam obowiązuje. Odbieram tę nagrodę w imieniu mieszkańców, którzy chcieliby godnie pochować bliskich. Nadal żyje paru świadków… śledztwo IPN utknęło. Odwołam się do hasła festiwalu – „Przywracamy pamięć” – przywróćmy pamięć tym ludziom”.

GLORIA ARTIS
Medal dla zasłużonych w kulturze Gloria Artis otrzymała z rąk ministra Jarosława Sellina dyrektor TVP Gdańsk – Joanna Strzemieczna-Rozen.

NAGRODA ŹRÓDŁO
Nagrodę dla pasjonatów historii, którzy swoją pracą, wiedzą oraz doświadczeniem inspirują twórców filmowych do podejmowania tematyki historycznej otrzymał Adam Borowski. Wręczając nagrodę Joanna Lichocka powiedziała: „To jest człowiek uparty na wolność i to uparty już tyle lat!”.
Adam Borowski: „Słowami Herberta odpowiem, że to nie wymagało wielkiego charakteru. Mieliśmy odrobinę wielkiej odwagi, a polska historia to moja miłość i tak zostanie póki Pan Bóg da siłę będę wynosił naszych bohaterów na piedestał”.

PRZYJACIEL FESTIWALU NNW

Młodzi dla Historii, projekt wspierany przez Fundację Stefczyka, to nie tylko konkursy to także międzynarodowe przyjaźnie. Nagrodę Przyjaciela Festiwalu NNW dla amerykańskiej organizacji National History Day na ręce dr Cathy Gorn, wręczyła Renata Szyfner z Orlando.

„Jesteśmy zaszczyceni, że możemy stać na jednej scenie z bohaterami polskiej historii. I że możemy przeżywać z nimi naszą historię. Dziękujemy Arkowi za zaproszenie i mamy dla niego mały prezent – pamiątkową koszulkę NHD. Dziękujemy!” – powiedziała prezes NHD dr Cathy Gorn.

Zamknięcia XI edycji Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci dokonała wiceprezydent miasta Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała. „Festiwal urósł w sposób niezwykły i jesteśmy z tego dumni, bo trochę mogliśmy do tego przyłożyć rękę. W Gdyni historię cenimy i szanujemy. Szczególnie cieszymy się z projektu Młodzi dla Historii! Dziękujemy za tę współpracę i liczymy na kolejne lata!” – powiedziała na zakończenie wiceprezydent.