Wspólny list siedmiu przywódców państw do KE w sprawie roli energii jądrowej w polityce klimatyczno-energetycznej UE - Wiadomości z Polski i Świata

Na stronach Kancelarii Rady Ministrów opublikowano wspólny list skierowany do przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen, wiceprzewodniczącego Fransa Timmermansa, komisarz ds. usług finansowych, stabilności finansowej i unii rynków kapitałowych Mairead McGuinness i komisarz ds. Energii Kadri Simson. Pod listem podpisali się przywódcy siedmiu państw, tj. premier RP Mateusz Morawiecki, premier Węgier Viktor Orban, premier Czech Andrej Babiš, prezydent Republiki Francuskiej Emmanuel Macron, premier Rumunii Florin Cîțu, premier Republiki Słowackiej Igor Matovič i premier Republika Słowenii Janez Janša.

List wzywa do pilnego “zapewnienia prawdziwie równych reguł gry dla energetyki jądrowej w UE bez wykluczania jej z unijnej polityki klimatyczno-energetycznej i zachęt, mając na uwadze, że połowa krajów UE wykorzystuje lub rozwija energię jądrową, która zapewnia blisko połowę produkcji niskoemisyjnej energii elektrycznej w UE ”.

Sygnatariusze listu wzywają Komisję Europejską do „zapewnienia, by polityka energetyczno-klimatyczna UE uwzględniała wszystkie ścieżki ku neutralności klimatycznej zgodnie z zasadą neutralności technologicznej. W tym kontekście wszystkie dostępne i przyszłe technologie zero- i niskoemisyjne muszą być traktowane jednakowo w ramach wszystkich polityk, w tym taksonomii zrównoważonych inwestycji, zmierzających do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. ”.

Jak czytamy, „wszystkie dostępne technologie zero- i niskoemisyjne, które przyczyniają się do neutralności klimatycznej, a jednocześnie wspierają inne cele polityki energetycznej, powinny być nie tylko uznane, ale także aktywnie wspierane przez Unię Europejską”.

Autorzy pisma podkreślają, że rozwój energetyki jądrowej jest jednym z głównych celów traktatu EURATOM, zobowiązującego instytucje UE do jej promowania, a Komisja Europejska w swoich decyzjach dot. pomocy publicznej uznała rozwój energetyki jądrowej za cel leżący we wspólnym interesie, chociaż nie jest on realizowany przez wszystkie państwa członkowskie. Odnoszą się również do niedawnego wyroku w sprawie projektu Hinkley Point C, w którym potwierdzono, że energia jądrowa może korzystać z pomocy państwa i nie narusza środowiskowych celów Traktatu o funkcjonowaniu UE.

Przywódcy Czech, Francji, Węgier, Polski, Rumunii, Słowacji i Słowenii zwracają także uwagę, że „rozwój sektora jądrowego w UE jest kwestionowany przez szereg państw członkowskich, pomimo jego niezbędnego wkładu w walkę ze zmianami klimatycznymi, a także rozległych, wciąż niewykorzystanych synergii między technologiami jądrowymi i odnawialnymi. Jako niskoemisyjna podstawa systemu umożliwia dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii do znacznie wyższych poziomów penetracji. Energia jądrowa jest również bardzo obiecującym źródłem niskoemisyjnego wodoru po przystępnej cenie i może odegrać ważną rolę w integracji sektora energetycznego. Generuje również znaczną liczbę stabilnych, wysokiej jakości miejsc pracy, co będzie istotne w okresie recesji po pandemii COVID ”.

Sygnatariusze piszą także o swoim zaniepokojeniu z powodu ograniczeń narzucanych przez UE:

– Prawo państwa członkowskiego do wyboru między różnymi źródłami energii i określania ogólnej struktury dostaw energii (art. 194 TFUE) jest obecnie mocno ograniczone na poziomie UE, która wyklucza energię jądrową z coraz większej liczby polityk – czytamy.

Autorzy listu podkreślają również, że „koncentrowanie się na technologiach, które będą mogły być komercyjnie stosowane po 2050 r., a także na działaniach likwidacyjnych i zwiększaniu bezpieczeństwa bez odpowiednich ram dla budowy nowych obiektów jądrowych może doprowadzić do stopniowego wycofania energetyki jądrowej i istniejących technologii jądrowych, co spowoduje utratę wysokiej jakości miejsc pracy w wielu krajach europejskich ”.