USA chcą się wycofać z ważnego traktatu pokojowego

Pojawiły się doniesienia, że USA chcą się wycofać z Traktatu o Otwartych Przestworzach. Administracja Trumpa twierdzi, że na razie jedynie rozważa, czy ten traktat im się opłaca.

Obowiązujący od 2002 roku Traktat o Otwartych Przestworzach (OST) zakłada, że jego sygnatariusze – w tym USA i Rosja – mogą legalnie dokonywać lotów rozpoznawczych nad terytorium innych sygnatariuszy o ile robią to przy pomocy nieuzbrojonych samolotów. Podpisało go na razie 35 państw.

Pomysł tego traktatu sięga jeszcze lat pięćdziesiątych. Jego zwolennicy uznali, że możliwość dokonywania swobodnego rekonesansu nad terytorium innych państw sprawi, że państwa te będą przestrzegać innych traktatów rozbrojeniowych które podpisały. Chodziło także o ograniczenie ryzyka przypadkowego wywołania wojny. Samoloty zwiadowcze wielokrotnie bowiem powodowały międzynarodowe incydenty, które mogły z łatwością przerodzić się w konfrontację zbrojną. Najsłynniejszym było zestrzelenie nad ZSRR U-2 pilotowanego przez Francisa Gariego Powersa 1 maja 1960. Związek Radziecki nie chciał się jednak zgodzić na tą inicjatywę i rozmowy o niej ruszyły dopiero pod koniec jego istnienia.

Plotki o tym, że Trump chce się wycofać z tego traktatu pojawiły się już w październiku zeszłego roku. Amerykanom nie podobało się to, że Rosjanie złamali go nakładając ograniczenia na loty nad Kaliningradem i terenami przy granicy z gruzińską Abchazją i Osetią Południową. W odpowiedzi w 2017 roku USA ograniczyły loty rozpoznawcze nad częścią swojego terytorium, w tym Hawajami. Wielu ekspertów uważało jednak, że to za mało i łamanie traktatu przez Rosję daje im niesprawiedliwą przewagę.

W Waszyngtonie plotkuje się, że Sekretarz Obrony Mark Esper i Sekretarz Stanu Mike Pompeo już w zeszłym tygodniu zgodzili się z tym, że USA powinny się wycofać z tego traktatu. Mówi się też, że ta decyzja spotkała się z ostrym sprzeciwem ze strony innych sygnatariuszy – Francji, UK Niemiec i Polski.

Spotkało się to z krytyką ze strony Demokratów. „Bardzo nas niepokoi dążenie administracji Trumpa do wycofania się z OST i odrzucamy argumenty administracji za tym wycofaniem” – napisali lewicowi przewodniczący i członkowie komisji sił zbrojnych i spraw zagranicznych Izby Reprezentantów w oświadczeniu – „Te działania wydają się mieć na celu ograniczenie odpowiednich kongresowych konsultacji i oceny tej decyzji”.

Biały Dom twierdzi, że żadna decyzja w tym temacie jeszcze nie zapadła. Obecnie urzędnicy jedynie przyglądają się OST i analizują, czy uczestnictwo w nim się opłaca, ale na razie wszystkie opcje są otwarte.