Szpitale czekają na 1,1 mld zł z NFZ za programy lekowe

Aktualna wartość nierozliczonych świadczeń udzielonych przez szpitale w ramach programów lekowych wynosi 1,1 mld zł – wynika z informacji, jaką wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz przekazał Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Program lekowy to świadczenie zdrowotne, w ramach którego szpital związany kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia, podaje lub dostarcza pacjentowi innowacyjne i drogie leki, jednak chory zakwalifikowany do takiego programu nie ponosi kosztów terapii. Programy obejmują różne dziedziny medycyny i służą leczeniu m.in. raka piersi, płuc, rdzeniowego zaniku mięśni (SMA), stwardnienia rozsianego czy mukowiscydozy. W ubiegłym roku NFZ przeznaczył na nie ponad 10 mld zł.

Federacja Pacjentów Polskich, która jest partnerem społecznym w Trójstronnym Zespole ds. Ochrony Zdrowia, zwróciła się do resortu zdrowia ze szczegółowymi pytaniami dotyczącymi aktualnej sytuacji finansowej w ochronie zdrowia. Zapytała m.in. o wartość sprawozdanych do rozliczenia i nierozliczonych świadczeń w rodzaju programy lekowe oraz o to, czy dostrzec można zmniejszenie zainteresowania ośrodków realizacją tego rodzaju świadczeń?

“Zgodnie z informacją NFZ, aktualna wartość sprawozdanych do rozliczenia i nierozliczonych świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w ramach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne, w zakresie programy lekowe wynosi 1 108 785 512,85 zł. Ponadto NFZ zapewnił, że nie zaobserwowano zmniejszenia zainteresowania ośrodków realizacją tego rodzaju świadczeń” – odpowiedział w piśmie z 12 grudnia wiceminister Jerzy Szafranowicz.

“To czysta strata dla szpitali. Decydując się na zakupy leków, muszą tym samym kredytować NFZ. Jeżeli po trzech kwartałach tego roku jest to już ponad 1 mld zł, to znaczy, że dalsze zaległości będą jeszcze większe. Obawiamy się, że może doprowadzić to do sytuacji, gdy mniej ośrodków będzie skłonnych te świadczenia realizować. Do pewnego poziomu będą w stanie kontynuować leczenie mimo zaległości w płatnościach, ale w końcu skończą się im pieniądze i nie będą w stanie tego dalej robić” – powiedział PAP Wojciech Wiśniewski, ekspert ds. ochrony zdrowia Federacji Pacjentów Polskich, członek zespołu trójstronnego.

Podkreślił, że programy lekowe w latach 2022-2023 były rozliczone w całości.

W ub. tygodniu portal Rynek Zdrowia poinformował, że w programie lekowym leczenia raka płuca zaległości finansowe NFZ względem szpitali sięgają 146 mln zł, a raka piersi – 136 mln zł. W odpowiedzi udzielonej serwisowi rzecznik Funduszu Paweł Florek przekazał, że NFZ na bieżąco płaci za zobowiązania dotyczące leków w programach lekowych, które wynikają z umów. Fundusz ma zamknięty pod tym względem I i II kw. tego roku, a obecnie trwa bilansowanie umów za III kw. 2024 r. “Formalnie programy lekowe należą do świadczeń limitowanych. Jednak każdy z dyrektorów oddziałów wojewódzkich NFZ doskonale zdaje sobie sprawę z wagi tych świadczeń, dlatego rozlicza je priorytetowo, po zapłacie za nadwykonania w świadczeniach nielimitowanych” – powiedział.

Napięty budżet NFZ ratowały w tym roku dotacje podmiotowe z budżetu państwa w kwocie 10 mld zł. Mechanizm takiego wsparcia przewidziany jest w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Federacja Przedsiębiorców Polskich zapytała resort zdrowia, jakie wydatki budżetowe nie zostały zrealizowane w 2024 r., aby zasilić dotacjami podmiotowymi Fundusz.

Z odpowiedzi ministerstwa wynika, że w bieżącym roku główne oszczędności, które przekazane zostały na zwiększenie dotacji podmiotowej dla NFZ dotyczyły: finasowania odbywania specjalizacji w trybie rezydentury, inwestycji budowlanych i zakupów inwestycyjnych w szpitalach ogólnych klinicznych, uczelniach medycznych, instytutach badawczych i jednostkach budżetowych, programów polityki zdrowotnej oraz dotacji podmiotowej i celowej dla Agencji Badań Medycznych.

“Natomiast w ramach środków ujętych w rezerwie celowej poz. 74 zidentyfikowano oszczędności, które również przekazane zostały zwiększenie dotacji podmiotowej dla NFZ, na zadaniach dotyczących sfinansowania skutków finansowych procedowanych projektów ustaw oraz wdrażanych ustaw i rozporządzeń, a także na innych zadaniach, tj. realizacji Planu Chorób Rzadkich, realizacji zadań Centrum e-Zdrowia, finansowania dodatku zadaniowego dla kierowników specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów, gdzie ostatecznie potrzeby były mniejsze od planowanych środków” – dodał w odpowiedzi wiceminister.

“Pytanie, czy te wydatki były prognozowane za wysoko, czy też zabijamy ważne zadania, żeby mieć na bieżące wydatki. Wchodzimy na nieznane wody w kwestii finansowania ochrony zdrowia, co bardzo martwi” – powiedział Wojciech Wiśniewski.