Putinowi się to nie spodoba. Szwecja dołączy do NATO.

Jedna z najważniejszych decyzji na szczycie NATO w Wilnie zapadła, zanim ten szczyt w ogóle się zaczął. Turcja zgodziła się na przyjęcie Szwecji do NATO.

Szwecja była neutralna od początku XIX wieku, ale rosyjska agresja na Ukrainę sprawiła, że – podobnie jak sąsiednia Finlandia – postanowiła dołączyć do NATO. Sojusz wziął pod uwagę to, że oba państwa od dawna blisko współpracują z NATO, i zgodził się na szybką ścieżkę. Na przyjęcie kolejnego członka muszą jednak zgodzić się wszyscy pozostali, a w tym wypadku zgody nie wyraziła Turcja i Węgry. W wypadku Finlandii zmienili zdanie na początku kwietnia.

Ankara nie chciała się zgodzić na członkostwo Sztokholmu, bo zdaniem tureckiego rządu Szwecja zbyt łagodnie podchodzi do problemu kurdyjskiego terroryzmu i nie chce współpracować z tureckimi służbami w jego zwalczaniu. Rząd Szwecji przyjął w odpowiedzi nową ustawę antyterrorystyczną i zacieśnił tę współpracę, a nawet przyznał publicznie, że jego dotychczasowe podejście było błędne. To jednak nie przekonało Erdogana, a sytuacji nie poprawiał fakt, że w Szwecji doszło ostatnio do serii prokurdyjskich, antytureckich i antyislamskich demonstracji, w tym spalenia Koranu przed jednym z meczetów.

Tuż przed szczytem NATO sekretarz generalny Jens Stoltenberg ogłosił, po spotkaniu z Erdoganem i premierem Szwecji Ulfem Kristerssinem, że prezydent Turcji zmienił zdanie. Powiedział, że Erdogan zgodził się skierować dokumenty akcesyjne Szwecji do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego, jak nazywa się turecki parlament, i pracować z nim aby zagwarantować ich ratyfikację.

Na razie nie wiadomo jednak, kiedy to się stanie. Stoltenberg nie chciał się wypowiedzieć w tym temacie. Powiedział, że każdy parlament ma prawo pracować po swojemu, a dokładną datę ujawnią tureccy posłowie. Nadal też pozostaje problem sprzeciwu Węgier, który wynika z tego, że rząd Orbana był wielokrotnie krytykowany przez Sztokholm. Eksperci uważają jednak, że wobec zgody Turcji, Węgry również szybko się zgodzą na ratyfikację.

NATO ujawniło też, że na tym spotkaniu także Erdogan usłyszał obietnice. NATO ma m.in. stworzyć stanowisko specjalnego koordynatora ds. zwalczania terroryzmu. Obydwa państwa zgodziły się także na zacieśnienie współpracy w tym temacie i kooperacji ekonomicznej. Wcześniej Erdogan twierdził, że zgodzi się na Szwecję w NATO w zamian za Turcję w UE – tego mu nie obiecano, ale Szwecja zadeklarowała, że będzie wspierać jej kandydaturę. Wielu ekspertó podejrzewa też, że Amerykanie obiecali Erdoganowi sprzedaż F-16. Została wcześniej zablokowana przez Kongres, a amerykańscy politycy mówili wprost, że nie odblokują jej, jeśli Erdogan nie zmieni zdania.