Pomnik Jana Olszewskiego stanie przed Kancelarią Premiera. Odsłonięto kamień węgielny

Przed Kancelarią Premiera odbyła się ceremonia odsłonięcia kamienia węgielnego pod pomnik zmarłego w lutym premiera Jana Olszewskiego. Dzisiaj jest 27 rocznica tak zwanej „nocnej zmiany” która doprowadziła do jego obalenia.

Po jesiennych wyborach 1991 roku – pierwszych wolnych wyborach od II Wojny Światowej – prezydent Lech Wałęsa, którego plany powierzenia tworzenia rządu Bronisławowi Geremkowi lub zostawieniu na stanowisku Jana Krzysztofa Bieleckiego spaliły się na panewce, desygnował Jana Olszewskiego na nowego premiera. Nie mogąc stworzyć koalicji Olszewski wkrótce złożył dymisję, ale sejm jej nie przyjął. Dzięki wsparciu PSL, które przystąpiło do koalicji w zamian za kilka stanowisk wiceministrów udało mu się utworzyć rząd. Pomimo słabości koalicji i wewnętrznych konfliktów jego rząd skierował III RP na prozachodni kurs i uczynił pierwsze kroki w kierunku członkostwa w NATO.

26 maja Lech Wałęsa poinformował marszałka Sejmu o utracie zaufania do premiera Olszewskiego. Dzień później rada koalicyjna tzw. trójki (KLD, UD i koło poselskie PPG) podjęła decyzję o złożenie wniosku o wotum nieufności. 28 maja sejm na wniosek Janusza Korwin-Mikkego przyjął uchwałę, która zobowiązywała ministra spraw wewnętrznych do podania pełnej informacji o współpracy urzędników państwowych, w tym posłów i senatorów, z bezpieką.

5 czerwca 1992 roku minister spraw wewnętrznych Antoni Macierewicz wykonał to, do czego zobowiązywała go uchwała sejmu i zaprezentował listę agentów wśród posłów i senatorów, tzw. listę Macierewicza. Tego samego dnia do sejmu przybył Wałęsa i wybuchła burzliwa dyskusja o odwołaniu rządu Olszewskiego. W nocy posłowie zdecydowali się poprzeć ten wniosek. O kulisach tych wydarzeń opowiadał film dokumentalny Jacka Kurskiego i Michałą Balcerzaka, od tytułu którego odwołanie rządu Olszewskiego i zabicie lustracji w zarodku zaczęto nazywać Nocną Zmianą.

Z udziałem wicepremiera @PiotrGlinski i wiceministra Jarosława #Sellin.a przed Kancelarią @PremierRP rozpoczęła się uroczystość odsłonięcia kamienia węgielnego pod budowę pomnika Jana #Olszewski.ego

Uroczystość odbywa się w 27. rocznicę obalenia rządu Jana Olszewskiego pic.twitter.com/1BOGgMGMJf

— Ministerstwo Kultury (@MKiDN_GOV_PL) June 4, 2019

Antoni Macierewicz, szef Komitetu Budowy Pomnika podkreślił, że odsłonięcie kamienia węgielnego właśnie dzisiaj było nieprzypadkowe. Stwierdził, że odbywa się w rocznicę dnia, który „miał być dniem klęski, który miał być dniem powrotu układu okrągłego stołu do władzy, który miał zagwarantować raz na zawsze władzę nad Polską ekipy wywodzącej się z agentury rosyjskiej”. Były minister obrony narodowej podkreślił, że „ci, którzy tak myśleli, ci którzy z loży Sejmu straszliwym śmiechem chcieli przypieczętować klęskę polskich dążeń do niepodległości, mylili się.” a słowa „czyja będzie Polska?”, kończące przemówienie Olszewskiego na zakończenie misji jako premier, „stało się wezwaniem i wskazówką jak odbudować Polskę silną, zasobną, sprawiedliwą a przede wszystkim bezpieczną”.

Kamień węgielny został poświęcony przez ks. bp Michała Janochę, prywatnie krewnego śp. premiera. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych – premier Mateusz Morawiecki, prezes PiS Jarosław Kaczyński i prezes TK Julia Przyłębska oraz rodzina Jana Olszewskiego.

„To dla mnie wielki zaszczyt, że możemy w tym pamiętnym dniu (…) odsłonić kamień węgielny pomnika pana premiera Jana Olszewskiego. On jak mało kto rzucił wyzwanie ówczesnej naszej bardzo pokręconej, zagmatwanej wolności, która była dalece niepełna, była wolnością bez godności dla bardzo wielu Polaków, była wolnością częściową” – powiedział w trakcie uroczystości premier Morawiecki – „Dziś, po 27 latach od jego rządów uważamy za oczywiste, że należymy do NATO i UE, ale wtedy nie było to oczywiste. Tę drogę ku strukturom europejskim i transatlantyckim wyznaczył śp. premier Jan Olszewski. I żył tą nadzieja później, że będą kolejne rządy, większości parlamentarne, które podejmą się tego dzieła naprawy tak gwałtownie przerwanej w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r.”