W Cerkwi nie na odpowiednika pierwszej komunii świętej, która jest tradycyjną uroczystością w Kościele katolickim. W prawosławiu Eucharystia po raz pierwszy udzielana jest już niemowlętom, gdy zostały ochrzczone. Z racji wieku dzieci, samo to wydarzenie nie jest powiązane ze spowiedzią.
W tradycji Kościoła prawosławnego nie ma takiego odpowiednika. “Tradycja prawosławna zezwala na przystępowanie do Eucharystii bezpośrednio po chrzcie” – podkreślił w rozmowie z PAP ks. prof. Marek Ławreszuk, kierownik Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, proboszcz białostockiej parafii pw. Zmartwychwstania Pańskiego.
Zwrócił przy tym uwagę, że w Cerkwi – inaczej, niż w Kościele katolickim – wraz z sakramentem chrztu odbywa się też bierzmowanie. “I po tym wszystkim, niejako zwieńczeniem jest wprowadzenie nowo ochrzczonej osoby do świątyni i udzielenie jej – po raz pierwszy – Eucharystii, czyli komunii świętej. Możemy więc powiedzieć, że w Kościele prawosławnym pierwsza komunia następuje bezpośrednio po chrzcie” – powiedział PAP ks. Ławreszuk.
Wyjaśnił, że po chrzcie (według prawa kanonicznego, powinien on mieć miejsce od ośmiu dni do pół roku od narodzin) rodzice uroczyście przynoszą dziecko do świątyni i wtedy udzielana mu jest po raz pierwszy komunia św. Odnosząc się do tradycji obu Kościołów, ks. Ławreszuk zwrócił uwagę, że w obu decyzję o chrzcie dzieci podejmują rodzice, w trosce o ich życie duchowe. Kierując się tą logiką Cerkiew uznaje, że również Eucharystia jest sakramentem, do którego – decyzją rodziców – dopuszczane są małe dzieci.Ks. Ławreszuk dodał, że niejako obserwacja tradycji katolickiej zaowocowała tym, że w Cerkwi – w Polsce spotykane jest to już dość często w prawosławnych parafiach – pojawiła się praktyka nie pierwszej komunii św., a pierwszej spowiedzi. “Do spowiedzi człowiek powinien przychodzić ze świadomością tego, czym jest grzech i odpowiedzialności za to, co robi” – dodał duchowny.
W Kościele katolickim sakrament pokuty poprzedza pierwszą komunię św., która jest udzielana dzieciom w wieku ok. 10 lat. “W Cerkwi wypracowano taką praktykę, że dzieci, które rozpoczynają naukę w szkole i uczęszczają na religię, mają katechezę i spotkania z duchownymi, zaczynają dowiadywać się czym są dobre i złe uczynki, i w ten sposób są przygotowywane do spowiedzi” – wyjaśnił ks. Ławreszuk.
Chodzi o dzieci, które są w I-II klasie szkoły podstawowej. Do pierwszej spowiedzi są przygotowywane poprzez specjalne katechezy dla nich i ich rodziców, potem w cerkwiach przystępują do spowiedzi i przyjmują Eucharystię. “Ale Eucharystia nie jest wtedy dla nich czymś nowym” – zaznaczył duchowny.
W województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych, praktyka jest taka, że najczęściej taka pierwsza spowiedź ma miejsce jesienią-zimą, w pierwszych miesiącach roku szkolnego. W niektórych parafiach dzieci dostają pamiątkowe, okolicznościowe ikony, np. z błogosławieństwem miejscowego biskupa.