“Odbudowany Pałac Saski jako pomnik niepodległości będzie symbolem nowoczesnej Polski”

Odbudowany Pałac Saski jako pomnik niepodległości będzie wyraźnym symbolem nowoczesnej Polski oraz gmachem publicznym, który jest znakiem istnienia państwa – powiedział w sobotę podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski.

Kolarski poinformował w Jedynce Polskiego Radia, że podczas niedzielnych uroczystości na pl. Piłsudskiego w Warszawie prezydent Andrzej Duda ogłosi, że “Pałac Saski musi zostać odbudowany, jako pomnik stulecia odzyskania niepodległości, a tym samym jako pomnik niepodległości”. Wskazał, że pomnik ten to “z jednej strony symbol odbudowywanej (Warszawy) czy budowanego nowoczesnego suwerennego państwa”, ale też “gmach publiczny, który jest znakiem istnienia państwa”.

Kolarski podkreślił, że odbudowany Pałac Saski ma “służyć Polsce i Polakom, ale też przywrócić życie w tej historycznej części miasta”, jaką są okolice pl. Piłsudskiego. “Plac Piłsudskiego to z jednej strony symbol II Rzeczypospolitej, z drugiej – symbol tragedii II wojny światowej i zniszczonej Warszawy, a wreszcie jest miejscem świętym dla Polaków, bo to miejsce, gdzie jest grób Nieznanego Żołnierza” – powiedział Kolarski.

“Odbudowany Pałac Saski jako pomnik niepodległości będzie wyraźnym symbolem nowoczesnej Polski” – ocenił podsekretarz.

W piątek w rozmowie z PAP Kolarski mówił, że do odbudowy Pałacu Saskiego będzie powołana “celowa państwowa instytucja”. Dodał, że w kolejnych tygodniach pojawi się więcej informacji na ten temat. Szacowany czas odbudowy Pałacu Saskiego, jak mówił, to 4-5 lat.

Na stronie saski2018.pl przypomniano, że barokowy Pałac Saski został wzniesiony w 1661 roku – w miejscu dworu, fosy i wału Zygmuntowskiego – przez Jana Andrzeja Morsztyna. W latach 1804-16 w pałacu mieściło się Liceum Warszawskie, w którym uczył Mikołaj Chopin, a rodzina Chopinów zamieszkiwała na II piętrze. W czasach Królestwa Kongresowego plac przed budynkiem odbywały się musztry i parady wojskowe.

Budynek podczas Powstania Listopadowego uległ zniszczeniu i został odbudowany w latach 1838-42. Wówczas powstały dwa samodzielne budynki z wewnętrznymi dziedzińcami, a główny korpus pałacu został rozebrany. Poprzez wzniesioną wówczas kolumnadę pałac został połączony z pobliskim Ogrodem Saskim. W 1864 r. Pałac Saski zakupiły rosyjskie władze wojskowe. Do 1915 r. mieścił się w nim Zarząd Warszawskiego Okręgu Wojennego.

W XX-leciu międzywojennym w Pałacu Saskim znajdował się Sztab Generalny Wojska Polskiego. W 1923 r. przed budynkiem stanął pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, a w 1925 r. pod kolumnadą umieszczono Grób Nieznanego Żołnierza. Plac przed pałacem stał się miejscem, gdzie odbywały się ważne uroczystości państwowe i kościelne.

W czasie II wojny światowej Pałac Saski zajmował Wehrmacht, a od 1940 r. plac, przy którym stał został czasowo przemianowany na Adolf Hitler Platz. 28 grudnia 1944 r. oddziały niemieckie wycofujące się z Warszawy wysadziły w powietrze Pałac Saski. Ocalały jedynie fragmenty kolumnady z Grobem Nieznanego Żołnierza.

W latach 2006-08 m.st. Warszawa przeprowadziło badania archeologiczno-architektoniczne. W 2007 r. odsłonięto część zabytkowych piwnic pałacu, które zostały wpisane do rejestru zabytków. Inwestycje wstrzymano, a pieniądze zostały przeznaczone na inne miejskie projekty, w tym na budowę mostu Marii Skłodowskiej-Curie. Później piwnice zostały zasypane.