Po wielu latach naukowcom udało się rozwikłać zagadkę grobu z epoki żelaza. Ustalili, że spoczęła w nim kobieta – wojowniczka.
W 1999 roku na Bryher, jednej z wysp brytyjskiego archipelagu Scilly, odnaleziono grób sprzed 2 tysięcy lat. To, co znaleziono w środku, mocno ich zdziwiło. Przy zwłokach odnaleziono bowiem miecz w miedzianej pochwie i tarczę, co sugerowało, że spoczął w nim wojownik. Znaleziono w nim jednak także broszkę i lustro z polerowanego brązu, ozdobione motywem słońca, co sugerowałoby, że spoczęła w nim kobieta. Nigdy wcześniej nie odnaleziono grobu, który zawierałby taką kolekcję artefaktów.
Naukowcy długo spierali się, czy w grobie spoczął mężczyzna, czy kobieta. Zbadanie płci w tradycyjny sposób nie było możliwe, bo szkielet uległ niemal całkowitemu rozkładowi, została z niego tylko garść fragmentów kości i zębów, o łącznej wadze ok. 150 g. Nie udało się również pobrać z niego próbek DNA, których badanie pozwoliłoby na określenie płci.
Nowe badanie, które przeprowadziła organizacja Historic England, pozwoliło jednak na rozwikłanie tej zagadki. Naukowcy wykorzystali w tym celu technologię opracowaną Uniwersytet Kalifornijski. Jego pracownicy zauważyli, że szkliwo zębów zawiera proteinę, która łączy się z chromosomem X lub Y, co oznacza, że można jej użyć do ustalenia płci. Szkliwo jest najtwardszym i najbardziej wytrzymałym fragmentem ludzkiego ciała. Brytyjscy naukowcy pobrali małe próbki szkliwa z tego grobu i ustalili, że na 96% spoczęła w nim kobieta.
To odkrycie stawia jednak kolejne pytania. Dotychczas uważano bowiem, że udział kobiet w walce był w epoce żelaza marginalny. Tymczasem znalezienie w grobie tak drogich przedmiotów sugeruje, że pochowana w nim kobieta była kimś znacznym, być może nawet dowódcą. „To może sugerować, że udział kobiet w najazdach i innych typach przemocy był w społeczeństwie epoki żelaza bardziej powszechny, niż dotychczas sądziliśmy, i mógł dać fundamenty, z których później powstały takie liderki jak Boudika” – skomentowała dr Sarah Stark z Historic England. Boudika była królową Icenów, która zjednoczyła plemiona Brytów i wywołała powstanie przeciwko Rzymowi.