Izrael uhonoruje rodzinę która ocaliła Polańskiego przed Niemcami

Izraelski instytut Yad Vashem uhonoruje podkarpacką rodzinę Buchałów, którzy pomogli ocalić życie Romana Polańskiego podczas Holokaustu. Zostaną uznani za Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Polański miał sześć lat kiedy Niemcy dokonali inwazji na Polskę. Jego rodzice, Mojżesz Liebling i Bella Katz-Przedborska trzy lata wcześniej przeprowadzili się z Francji do Krakowa aby uciec przed francuskim antysemityzmem. Wkrótce potem rodzina Polańskiego trafiła do krakowskiego getta. Ojciec pomógł Polańskiemu w ucieczce na aryjską stronę. Chłopiec trafił najpierw do dwóch krakowskich rodzin a następnie do mieszkającej we wsi Wysoka rodziny Buchałów, którzy z narażeniem życia ukrywali go w swojej chacie do jesieni 1944 roku, nie chcąc nic w zamian.

Polański w bardzo pozytywnych słowach wypowiadał się o nich o ich bohaterstwie. Chciał im także podziękować za to, że ocalili mu życie. Problem w tym, że nie wiedział jak się nazywają. Oni sami nigdy nie chwalili się tym co zrobili. Małżeństwo Buchałów zmarło w 1953 roku a ich dzieci rozjechały się po całej Polsce. Nikt w Wysokiej nie wiedział kto w czasie okupacji przechował małego Polańskiego.

Prawda o tym wyszła na jaw dopiero w 2017. Wszystko dzięki temu, że wkrótce światło dzienne ujrzy dokument o Polańskim i jego przyjacielu, fotografie Ryszardzie Horowitzu, pod tytułem „Polański, Horowitz. Czarodzieje z getta”. Jego twórcy przeprowadzili własne śledztwo i udało im się ustalić nazwisko rodziny, która go ocaliła. Reżyser od razu spotkał się z wnukiem Buchałów, Stanisławem.

Producent tego dokumentu Anna Kokoszka-Romer opowiedziała agencji AFP, że Polański był bardzo poruszony kiedy Buchała pokazał mu stare zdjęcia. Sam Buchała też był poruszony – nie tylko bowiem nie wiedział, że jego rodzina wykazała się podczas wojny takim bohaterstwem ale także, że przechowywany przez nich żydowski chłopiec wyrósł na światowej sławy reżysera. Buchałowie nie wyznali prawdy nawet swoim dzieciom – jego ojciec był przekonany, że zapamiętany przez niego z dzieciństwa Romek był jego bratem, który po wojnie wyjechał do Ameryki.

Już wkrótce instytut Yad Vashem uhonoruje małżeństwo Buchałów tytułem „sprawiedliwych wśród narodów świata” przyznawanym osobom, które ratowały Żydów przed Holokaustem. Stanie się tak dzięki świadectwu Polańskiego a medal odbierze ich wnuk. Tytuł ten przyznano już ponad 7 tysiącom Polaków – najwięcej ze wszystkich narodów okupowanych przez Niemców.

Polański jest filmowcem tyleż słynnym co kontrowersyjnym. Przyznał się do seksu z 13-latką w 1977 roku, co w świetle amerykańskiego prawa jest gwałtem, i uciekł z USA zanim został skazany. Dyrektor departamentu Yad Vashem zajmującego się wręczaniem tych tytułów podkreślił jednak, że to nie ma najmniejszego znaczenia w tym wypadku. Podkreślił, że ta nagroda jest przeznaczona dla ratujących a nie dla uratowanego. „Chodzi o to, co robili wtedy, ryzykując swoje życia aby ocalić dziecko” – powiedział agencji AFP – „Nikt nie może wiedzieć, co stanie się z uratowanymi jako dorosłymi. To nie ma z tym nic wspólnego”.