Brytyjski premier Rishi Sunak oświadczył w poniedziałek, że pierwsze loty deportacyjne do Rwandy wystartują w ciągu 10 do 12 tygodni. Zastrzegł, że nie chodzi o jeden symboliczny lot, lecz chce, by nielegalni imigranci przez całe lato byli tam regularnie wysyłani.
Sunak przyznał tym samym, że deportacje nie ruszą wiosną, jak wcześniej obiecywał. Wyjaśnił to obstrukcją ze strony Izby Lordów, która wstrzymuje projekt ustawy będącej podstawą prawną lotów do Rwandy. Złożony w grudniu projekt ustawy jest od kilku tygodni przerzucany między obiema izbami parlamentu – Izba Lordów wprowadza do niego poprawki mające rozwodnić zapisy, które są następnie odrzucane przez Izbę Gmin.
Projekt zostanie przyjęty, gdy albo obie izby wypracują kompromisową wersję, albo Izba Lordów przestanie go blokować. Oczekuje się, że stanie się to jeszcze w nocy z poniedziałku na wtorek – Sunak podczas konferencji prasowej zapowiedział, że parlament będzie obradował tak długo, jak będzie trzeba. “Dość tego. Dość zwlekania, dość opóźnień. Parlament będzie obradował dziś wieczorem i głosował bez względu na to, jak długo to potrwa” – oświadczył.
Sunak zapewnił, że rząd ma przygotowane lotnisko i zarezerwowane samoloty czarterowe, którymi będą deportowani nielegalni imigranci. Zdementował tym samym pojawiające się od pewnego czasu doniesienia medialne, że rząd ma problem ze znalezieniem komercyjnych linii chętnych do wykonywania lotów, gdyż te obawiają się szkód wizerunkowych, i w związku z tym rozważane jest użycie do tego samolotów wojskowych. “Nie ma +jeśli+, nie ma +ale+, te loty do Rwandy wystartują” – podkreślił premier.
Powtórzył, że rządowy plan – który przewiduje, że nielegalni imigranci nie będą mogli składać w Wielkiej Brytanii wniosków o azyl, lecz będą odsyłani do Rwandy – jest “niezbędnym środkiem odstraszającym”, eliminującym motywację do podejmowania niebezpiecznych przepraw przez kanał La Manche.
Odmówił podania szczegółów operacyjnych ze względu na “głośną mniejszość ludzi, którzy zrobią absolutnie wszystko, aby zakłócić powodzenie tej polityki” – ale obiecał, że będzie to “regularny rytm wielu lotów miesięcznie przez całe lato i później”.
Zapytany na konferencji, czy prawdopodobne przyjęcie ustawy będzie dla niego “momentem sukcesu”, Sunak odparł: “Sukces będzie wtedy, gdy łodzie zostaną zatrzymane. Tego oczekuje kraj, to jest to, co rząd i ja jesteśmy zobowiązani dostarczyć”.
W 2023 roku liczba nielegalnych imigrantów przedostających się przez La Manche spadła o ponad 30 proc. w porównaniu z 2022 rokiem i był to pierwszy przypadek od 2018 roku, gdy zaczęły się przeprawy, by bilans był mniejszy niż rok wcześniej. Jednak w tym roku z powrotem rośnie. Od początku tego roku tą drogą przedostało się 6265 osób – to więcej o 24 proc. niż w analogicznym okresie zeszłego roku.
Zgodnie z zawartą w kwietniu 2022 roku umową z Rwandą do tego kraju mogliby być wysyłani wszyscy nielegalni imigranci, niezależnie od ich narodowości. Tam byłyby rozpatrywane ich wnioski o azyl i jeśli mieliby podstawy do uzyskania go, otrzymywaliby go – ale w Rwandzie, a nie w Wielkiej Brytanii. Z tytułu umowy brytyjski rząd już zapłacił Rwandzie 220 mln funtów, a na ten rok zaplanowana jest kolejna transza w wysokości 50 mln.
Brytyjski rząd liczy, że perspektywa szybkiego odesłania do Rwandy będzie czynnikiem zniechęcającym kolejne osoby do prób nielegalnego przedostania się do Zjednoczonego Królestwa, ale z racji odwołań składanych przez prawników imigrantów, interwencji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz obiekcji brytyjskiego Sądu Najwyższego, nie została tam jeszcze wysłana ani jedna osoba.