Afera w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Wojewoda Radziwiłł stwierdził nieważność powołania dyrektor

Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł stwierdził nieważność Zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie powołania Moniki Strzępki dyrektora Teatru Dramatycznego m.st Warszawy – poinformował w piątek PAP Zespół Prasowy Wojewody Mazowieckiego. M.st. Warszawa przekazało PAP, że złoży skargę do WSA w Warszawie na rozstrzygnięcie wojewody.

“Zarządzeniem Prezydenta m.st. Warszawy z 2 sierpnia 2022 r., na stanowisko dyrektora Teatru Dramatycznego, na pięć sezonów artystycznych, powołana została Pani Monika Strzępka. 23 listopada 2022 r. Wojewoda Mazowiecki stwierdził nieważność Zarządzenia w sprawie powołania dyrektora Teatru Dramatycznego m.st Warszawy” – napisano w przesłanym PAP komunikacie prasowym.

Podkreślono, że “ocena prawna wykazała, że wybrana przez kandydatkę koncepcja programowa nie uwzględniała oczekiwań Organizatora (m.st. Warszawy), określonych w dokumentach konkursowych – w zakresie kontynuacji tradycji sceny Teatru Dramatycznego”.

Jak przypomniano, “zarządzeniem z 28 września 2021 r. Prezydent m.st Warszawy określił wymagania kwalifikacyjne oraz formalne kryteria wyboru kandydata na stanowisko dyrektora Teatru Dramatycznego m.st Warszawy (co zamieszczone zostało w załączniku do tego Zarządzenia)”. “Istotna jest kwestia określenia +Oczekiwań Organizatora+ oraz wynikających z tego obowiązków komisji konkursowej. Według dokumentu podstawą działalności Teatru powinien być m.in. repertuar wypełniony inscenizacjami literatury dramatycznej, współczesnej oraz klasycznej, polskiej i zagranicznej oraz adaptacjami dzieł literackich” – wyjaśniono.

“Zgodnie z wymaganiami Organizatora, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, miał kontynuować tradycje tej sceny, łącząc poszanowanie tradycji teatralnego rzemiosła z poszukiwaniem nowoczesnych form scenicznych, z dbałością o wysoki poziom artystyczny. Organizator jednoznacznie określił linię programową Teatru, jako skierowanego do tzw. widzów środka. Wskazał wprost, że działalność Teatru powinna uwzględniać również stałą publiczność. Teatr powinien realizować ideę wspólnotowej niewykluczającej przestrzeni” – czytamy w uzasadnieniu “rozstrzygnięcia nadzorczego ws. powołania Dyrektora Teatru Dramatycznego”.

Jak wyjaśniono, “intencją Organizatora było kontynuowanie ścieżki wytyczonej przez wcześniejszych dyrektorów Teatru, m.in. Gustawa Holoubka, Zbigniewa Zapasiewicza czy Piotra Cieślaka – należytego przygotowania i promocji warszawskiej sceny teatralnej m.in. na prestiżowym festiwalu Warszawskie Spotkania Teatralne”.

“Po przeprowadzonej analizie, w ocenie Wojewody Mazowieckiego, nie ma wątpliwości co do nieprawidłowości przeprowadzonego konkursu w zakresie spełnienia przez ww. kandydatkę warunków, określonych w ogłoszeniu o konkursie” – podkreślono w komunikacie, dodając, że “kandydatka, Pani Monika Strzępka zapowiedziała całkowitą zmianę dotychczasowej linii programowej, a zaproponowana przez nią koncepcja zaprzeczała oczekiwaniom Organizatora”.

“Nowa linia programowa Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy, zaprezentowana przez Panią Monikę Strzępkę zakładała bowiem – już na etapie składania oferty – całkowite odejście od tradycji tej instytucji kultury. Według zamysłu kandydatki, Teatr miałby stać się +miejscem dla mniejszości, dla tożsamości nienormatywnych, dla queeru+” – napisano. “Kandydatka zapowiedziała promowanie repertuaru o jednej linii światopoglądowej” – wyjaśniono.

“Ze względu na powyższe fakty, w rozstrzygnięciu wskazano, że wyłonienie na dyrektora Pani Moniki Strzępki odbyło się ze szkodą dla realizacji misji, dla której został powołany Teatr Dramatyczny w Warszawie. Analiza twórczości Pani Moniki Strzępki prowadzi do wniosku, że autorka stroni od dzieł klasycznych, a jeśli nawet tytuł i inspirację czerpie z dzieł literatury klasycznej, to celem jest ukazanie ich karykatury – co pozostaje w sprzeczności z linią programową i artystyczną Teatru Dramatycznego w Warszawie oraz jego dotychczasowym dorobkiem” – czytamy w przesłanej informacji.

“Przedłożona przez kandydatkę koncepcja programowa w ocenie Wojewody Mazowieckiego nie spełnia wymagań postawionych przed wszystkimi kandydatami. Oznacza to, że Organizator naruszył przepisy art. 2 Konstytucji w związku z postanowieniami Załącznika do Zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 28 września 2021 r. – w zakresie oczekiwań Organizatora” – zaznaczono. “Zaakceptowanie innej koncepcji niż wskazane wcześniej oczekiwania stanowi w istocie zmianę tych oczekiwań, bez ich formalnej zmiany. Narusza to zasady demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej” – wskazano w uzasadnieniu.

Zwrócono też uwagę, że “członkowie komisji konkursowej pozostawali z jednym z kandydatów w relacjach, które uzasadniają wątpliwości, co do ich obiektywizmu”. “Wybór kandydata na stanowisko dyrektora samorządowej instytucji kultury, nie może opierać się na kryterium sympatii lub antypatii do konkretnego kandydata ze strony konkretnych członków komisji konkursowej” – napisano.

Przypomniano, że “w związku z negatywnymi głosami mieszkańców Warszawy, Wojewoda Mazowiecki chcąc dokonać szczegółowej analizy ww. sprawy, 5 października 2022 r. zwrócił się pismem do Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym o przekazanie Zarządzenia Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 2 sierpnia 2022 r. wraz z załącznikami oraz uzasadnieniem”. “Ponadto poprosił o wskazanie, w jakim zakresie wybrana koncepcja programowa Pani Moniki Strzępki uwzględnia oczekiwania m.st. Warszawy w zakresie kontynuacji tradycji sceny Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy, gdzie podstawą działalności Teatru powinien być repertuar wypełniony inscenizacjami polskiej i zagranicznej klasycznej literatury dramatycznej, a którego działalność kierowana jest do dotychczasowej, stałej publiczności, z dbałością o jej komfort i oczekiwania” – napisano.

Wyjaśniono, że “Prezydent m.st Warszawy, 19 października 2022 r. przesłał wnioskowane Zarządzenie, jednak wyjaśnienia nie odpowiadały na postawione pytania”. “W związku z tym, 28 października 2022 r. organ nadzoru ponownie zwrócił się do Prezydenta m.st Warszawy o udzielenie odpowiedzi na zadane w piśmie z 5 października br. pytanie, wyjaśniając jego treść. Ostatnie pismo pozostało bez odpowiedzi” – czytamy w przesłanej PAP informacji.

Jak zaznaczono, “na rozstrzygnięcie nadzorcze Miastu przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od daty doręczenia, wnoszona za pośrednictwem organu, który wydał skarżone orzeczenie”. “Rozstrzygnięcie nadzorcze wstrzymuje wykonanie Zarządzenia z mocy prawa, z dniem jego doręczenia” – napisano.

Przypomniano również, że “organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe”. “Na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, prawo do poddania kontroli sądu administracyjnego uchwał i zarządzeń organów gminy odnosi się do wszelkich aktów tak z zakresu administracji publicznej, jak i z innych dziedzin działalności gminnej” – podkreślono w rozstrzygnięciu nadzorczym ws. powołania Dyrektora Teatru Dramatycznego.

Według informacji medialnych Urząd m.st. Warszawy otrzymał “Rozstrzygnięcie nadzorcze ws. powołania Dyrektora Teatru Dramatycznego” 24 listopada w wyniku czego Monika Strzępka została zawieszona w sprawowaniu funkcji dyrektora, a Teatrem Dramatycznym m.st Warszawy kieruje jej zastępczyni Monika Dziekan.

W przekazanym PAP stanowisku m.st. Warszawy przypomniano, że “wojewoda mazowiecki w trybie rozstrzygnięcia nadzorczego unieważnił Zarządzenie nr 1285/2022 Prezydenta m.st. Warszawy z 2 sierpnia 2022 r. w sprawie powołania dyrektorki Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy – Moniki Strzępki”. “Miasto złoży skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody” – poinformowano.

Jak oceniono, “uzasadnienie odnosi się do spraw ideologicznych i podważa wynik konkursu i rekomendacje komisji konkursowej, która oceniała koncepcje programowe kandydatów i kandydatki”. “Krytyka zawarta w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody dotyczy m.in. zapisów z koncepcji programowej, propozycji artystów współpracujących, dotychczasowych osiągnięć reżyserki, a nawet obiektywizmu członków komisji. Uzasadnienie jest subiektywną oceną działalności i twórczości Moniki Strzępki, a oczekiwania organizatora nie zostały zacytowane w całości, a jedynie w wybranych, wyrwanych z kontekstu fragmentach” – napisano.

Zaznaczono, że “członkowie komisji podejmowali decyzję o głosowaniu na konkretnego kandydata po zapoznaniu się ze wszystkimi programami, ale także po przeprowadzeniu rozmów z każdym z kandydatów oraz dyskusji między sobą”. “Pani Monika Strzępka uzyskała 7 na 9 głosów członków i członkiń komisji. Po zakończeniu konkursu żaden z członków, ani członkiń komisji nie zgłosił sprzeciwu, czy nieprawidłowości dotyczących przebiegu konkursu. Uznajemy, że rozstrzygnięcie nadzorcze jest próbą ingerowania w niezależność i autonomię samorządu terytorialnego, a także próbą cenzurowania wolności artystycznej artystów i artystek” – napisano w stanowiskou m.st. Warszawy.

24 listopada wieczorem wiceprezydent Warszawy Aldona Machnowska-Góra napisała na Twitterze: “dzisiaj Wojewoda Mazowiecki w trybie rozstrzygnięcia nadzorczego unieważnił zarządzenie Prezydenta w sprawie powołania dyrektorki Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy – Moniki Strzępki”. “Uzasadnienie kuriozalne” – oceniła.

Zwróciła uwagę, że “w uzasadnieniu wskazano szereg opinii, które jasno wskazują na próbę cenzury zarówno wobec instytucji kultury i jak i działalności artystycznej”. “Krytyka dotyczy m.in. zapisów z koncepcji programowej, propozycji artystów współpracujących, dotychczasowych osiągnięć reżyserki, a nawet obiektywizmu członków komisji” – czytamy we wpisie.

“Bez zaskoczenia: kobiety, mniejszości, społeczności LGBT, interpretacja dzieł klasycznych itd.” – napisała. “Nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem nadzorczym i będziemy je zaskarżać (do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – PAP). Ciągłość działania instytucji będzie zachowana” – podkreśliła Machnowska-Góra.

21 stycznia 2022 r. Urząd m.st Warszawy poinformował, że w rezultacie przesłuchań konkursowych, które odbyły się tego dnia, Monika Strzępka wygrała konkurs na dyrektora Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy. Jej konkurentami w konkursie byli Tadeusz Słobodzianek, Michał Zadara i Ryszard Adamski. W uzasadnieniu jej wyboru komisja konkursowa napisała: “bezwzględna większość członków i członkiń komisji uznała, że kandydatura Moniki Strzępki spełnia przyjęte przez komisję kryteria oceny kandydata dotyczące wartości przedstawionego autorskiego programu realizacji zadań w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy”.

2 sierpnia prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał umowę z Moniką Strzępka, powołując ją na stanowisko dyrektora Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy. Artystka objęła stanowisko 1 września, a jej kadencja dyrektorska miała trwać do 31 sierpnia 2027 r.

Monika Strzępka jest reżyserem teatralnym. Studiowała na Wydziale Reżyserii Dramatu w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Debiutowała w 2004 r. w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, gdzie wystawiła tekst Anny Bednarskiej “Z twarzą przy ścianie”. Później wystawiła m.in. “Prezydentki” Wernera Schwaba (Scena Polska w czeskim Cieszynie) i “Dziady. Ekshumację” Pawła Demirskiego wg “Dziadów” Adama Mickiewicza (Teatr Polski we Wrocławiu). Wspólnie z Demirskim przygotowała, m.in.: “Niech żyje wojna!!!” (Teatr Dramatyczny we Wrocławiu), “W imię Jakuba S.” (Teatr Dramatyczny w Warszawie), “Courtney Love” (Teatr Polski we Wrocławiu), “Bitwa warszawska 1920” (Narodowy Teatr Stary w Krakowie), “nie-boska komedia. Wszystko powiem Bogu!” (Stary Teatr w Krakowie). Strzępka i Demirski zrealizowali także wspólnie głośny serial telewizyjny “Artyści”.