Brytyjski dom aukcyjny Agnews Gallery ocenił, że odkryty w 2019 roku nieznany rysunek Albrechta Dürera jest wart ponad dziesięć milionów dolarów. Ujawnili, że jego właściciel kupił go na wyprzedaży za 30 dolarów.
Żyjący w latach 1471-1528 Dürer jest uznawany za jednego z najważniejszych artystów europejskiego renesansu. Zdobył reputację swoimi drzeworytami i utrzymywał bliskie kontakty z włoskimi artystami, jak Rafael czy Leonardo Da Vinci. Dzięki temu mógł wprowadzić elementy włoskiego renesansu do sztuki północnej Europy. Oprócz drzeworytów, obrazów i rysunków napisał też szereg ważnych traktatów teoretycznych o perspektywie, proporcjach czy matematyce.
W 2019 roku odkryto jego nieznany dotychczas rysunek, któremu nadano tytuł „Dziewicy z dzieckiem”. Dürer był bardzo płodnym artystą, ale i tak odkrycie jego nieznanego wcześniej dzieła wywołało ogromną sensację w świecie sztuki. Będący obecnie w jego posiadaniu londyński dom aukcyjny Agnews Gallery przyznał w wiadomości dla mediów, że budzi ogromne zainteresowanie i gdyby trafił na sprzedaż, to prawdopodobnie byłby wart ponad 10 milionów dolarów.
#Durer The Virgin and Child with a Flower on a Grassy Bank. circa 1503, potentiallyhttps://t.co/j7BVhZ02u2 pic.twitter.com/oOPTzZPS4f
— Jennifer Depew, RD (@deNutrients) December 2, 2021
Współpracujący z tym domem aukcyjnym kolekcjoner sztuki Clifford Schorer powiedział telewizji CNN jak doszło do jego odkrycia. Ujawnił, że stało się to zupełnym przypadkiem. W 2019 roku był zaproszony na imprezę urodzinową, ale zapomniał kupić prezent dla solenizanta. W drodze na przyjęcie wstąpił więc do księgarni która sprzedawała też starodruki. Tam wdał się w rozmowę z jej właścicielem, który powiedział mu, że jego przyjaciel wszedł dwa lata wcześniej w posiadanie rysunku Dürera i spytał go, czy chciałby go obejrzeć.
Schorer był sceptycznie nastawiony do całej sprawy. Uznał, że prawdopodobieństwo, że faktycznie chodzi o nieznane wcześniej dzieło tak sławnego artysty jak Dürer jest niezwykle niskie. „Zazwyczaj jest odwrotny związek między tym, jak dramatyczne jest twierdzenie właściciela a tym, jak wielkim rozczarowaniem okazuje się prawda” – powiedział CNN – „Na przykład jak ktoś mi powie, że mają Leonarda, to jestem zwykle dosyć pewny, że zobaczę jakiś obraz, który nie zrobi wrażenia”.
Kilka tygodni po rozmowie w księgarni Schorer odwiedził jego znajomego. Ten powiedział mu, że on sam jest architektem, ale jego ojciec kolekcjonował sztukę i kupił ten rysunek na wyprzedaży staroci za 30 dolarów. Kiedy go zobaczył Schorer był w szoku – od razu uznał, że albo faktycznie ma do czynienia z oryginalnym, nieznanym wcześniej Dürerem albo z najbardziej genialnym fałszerstwem jakie kiedykolwiek widział. „To było jak doświadczenie szoku elektrycznego” – powiedział CNN – „Kiedy żyjesz w moim świecie to spędzasz całe życie szukając nieznanych rzeczy które prowadzą do fascynujących badań…i widziałem, że jestem na początku czegoś ekstremalnie podniecającego”.
Jego opinia była jednak dopiero początkiem procesu potwierdzenia autentyczności tego dzieła. To wymagało licznych konsultacji z historykami sztuki i specjalistami od Dürera, a także z ekspertami w innych dziedzinach. W procesie weryfikacji autentyczności starego dzieła ważną rolę odgrywają na przykład chemicy, gdyż fałszerze często wpadają bo stosują np. atrament czy farby o składzie, który nie był stosowany w danej epoce. Schorer wyznał, że potwierdzenie autentyczności tego obrazu zajęło mu trzy lata i siedemnaście lotów międzynarodowych na rozmowy z ekspertami. W grudniu odbył także konsultację z ekspertami z British Museum w Londynie.
Schorer stwierdził, że jego praca nie odnalazła nawet cienia dowodu na to, że ten rysunek to fałszerstwo i można bezpiecznie założyć, że to oryginalny Dürer. Jego zdaniem rysunek kupiony za 30 dolarów faktycznie może przynieść jego właścicielowi ponad 10 milionów. „Jeśli chodzi o względną wartość, to trzeba porównywać go do innych rysunków starych mistrzów” – powiedział zauważając, że rysunek holenderskiego artysty Lucasa van Leydena został w 2018 roku sprzedany za 15,6 miliona dolarów.