Przez 70 lat to osiedle było namiastką Polski dla emigrantów. Teraz zostanie wyburzone Najnowsze wiadomości ze świata

Przez 70 lat to osiedle było namiastką Polski dla emigrantów. Teraz zostanie wyburzone

Przez ponad 70 lat Polskie Osiedle Penrhos w północnej Walii było dla jego mieszkańców namiastką Polski, do której nie mogli powrócić, ale historia osady nieuchronnie dobiega końca. Niedługo zostanie tam tylko kościół i krzyż z napisem “W drodze do wolnej Polski”. Z powodu malejącej liczby mieszkańców i rosnących kosztów polskie osiedle zostanie wyburzone.

Polskie Osiedle Penrhos powstało w 1949 roku na terenie jednego z ponad 200 obozów przesiedleńczych w Wielkiej Brytanii tworzonych od 1946 roku dla członków Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ich rodzin i Polaków wyzwolonych z obozów koncentracyjnych i jenieckich w Niemczech, Austrii i we Włoszech. Miały one funkcjonować tylko do czasu zdemobilizowania oddziałów i przysposobienia żołnierzy do cywilnego życia w Wielkiej Brytanii, ale część z nich działała aż do końca lat 60.

“Widać było, że niektóre osoby nie będą zdolne do życia w cywilu, bo będą potrzebowały więcej pomocy i wówczas zaczęto szukać miejsca, gdzie można byłoby się nimi opiekować. Penrhos, gdzie wcześniej mieściła się baza RAF, dobrze się do tego nadawał i zapadła decyzja, by wydzierżawić ten teren od ministerstwa lotnictwa, tak, by ci, którzy nie mogli samodzielnie funkcjonować, mieli tu opiekę” – mówi PAP Michał Dreweński, kierownik Polskiego Osiedla Penrhos, który pracuje w nim od prawie 30 lat.

Polskie organizacje na terenie Wielkiej Brytanii utworzyły w tym celu organizację charytatywną pod nazwą Polskie Towarzystwo Mieszkaniowe, które w 1964 roku wykupiło dzierżawiony dotychczas teren.

Jak opowiada Michał Dreweński, w latach 80. drewniane baraki rozebrano, a w ich miejsce postawiono domy murowane, i wtedy zmienił się nieco charakter osiedla – nie byli to już tylko dawni żołnierze i ich rodziny, ale zaczęli też przyjeżdżać ci Polacy z Wielkiej Brytanii, którzy chcieli się tu osiedlić na emeryturze. “Stało się to takim polskim osiedlem spokojnej starości” – dodaje.

Na terenie osiedla oprócz ponad stu domów mieszkalnych jest stołówka, biblioteka, sklep, kościół, świetlica, do niedawna był też powstały w latach 80. dom opieki, w którym przebywały osoby niemogące już funkcjonować samodzielnie. Obok kościoła stoi krzyż, postawiony w 1947 r., a więc jeszcze gdy był to obóz przesiedleńczy, z napisem w trzech językach: polskim, walijskim i angielskim “W drodze do wolnej Polski”.

Ale w 2020 roku Polskie Towarzystwo Mieszkaniowe połączyło się z lokalną spółdzielnią mieszkaniową ClwydAlyn, a rok później przedstawiono plan stopniowego wyburzenia istniejących budynków i postawienia nowego osiedla socjalnego. Z polskiej wioski pozostanie jedynie kościół i krzyż. Michał Dreweński mówi, że prace budowlane zaczną się prawdopodobnie latem. Całość inwestycji ma zostać ukończona mniej więcej w ciągu pięciu lat.

“Osiedle, które powstanie będzie miało podobny charakter, ale ono już oczywiście nie będzie polskie, tylko dla lokalnych mieszkańców. Bo to pokolenie, któremu służyło polskie osiedle, w naturalny sposób odchodzi” – wyjaśnia. Wskazuje, że w szczytowym okresie w Penrhos mieszkało około 200 osób, teraz jest ich 45, z czego 30 Polaków. Zaznacza, że wszyscy oni będą mogli pozostać w Penrhos i zamieszkać w nowym osiedlu.

“Dla naszej organizacji też było to coraz trudniejsze finansowo – mieszkańców jest coraz mniej, a koszty związane z utrzymaniem osiedla, remontami nadal są bardzo wysokie. Oczywiście szkoda tego, ale taka jest naturalna kolej rzeczy – po prostu teraz przekazujemy pałeczkę komuś innemu” – podkreśla Michał Dreweński.

Wraz z likwidacją Polskiego Osiedla Penrhos jedyną działającą pozostałością po polskich obozach przesiedleńczych stanie się przeznaczony dla polskich weteranów służących pod brytyjskim dowództwem Polski Dom Ilford Park w hrabstwie Devon w południowo-zachodniej Anglii.

 

Źródło: PAP Autor: Z Londynu Bartłomiej Niedziński
Fot.

Polecane artykuły

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Zamknij